Dramat ASZdziennika. Tu miał być żart z Kościoła, ale niestety stał się przerażającą [TEKST]

Mariusz Ciechoński
Kiedy pisaliśmy ten tekst, był to tylko (nie)winny żart o reakcji pewnego biskupa na "Kler". Dziś jednak po tym, jak Kościół kompletnie zignorował film braci Sekielskich, tekst zyskał nowy, przerażający wymiar. Bo nasz żart jest dziś oficjalnym stanowiskiem Kościoła.
Fot. Roman Rogalski / Agencja Gazeta
A było tak: Biskup Andrzej Czaja z Opola to pierwszy polski duchowny, który publicznie wygłosił zdanie o filmie "Kler". I nie było to zdanie "Nie widziałem i wy też nie oglądajcie", a stwierdzenie, że obraz skłonił go do przemyśleń.

Napisał więc list pasterski do wiernych o problemie pedofilii w opolskim Kościele. Ze szczegółami. List miał być czytany w niedzielę w opolskich parafiach, jednak w części do tego w ogóle nie doszło, a w części według "Gazety Wyborczej" została przeczytana jego ocenzurowana wersja.

ASZdziennik jako jedyny dotarł do listu po cenzurze. Oto jego treść:


Drodzy Diecezjanie, nies̶t̶e̶t̶y̶,̶ ̶m̶u̶s̶z̶ę̶ ̶t̶e̶ż̶ ̶z̶ ̶b̶ó̶l̶e̶m̶ ̶i̶ ̶p̶r̶z̶y̶k̶r̶o̶ś̶c̶i̶ą̶ ̶w̶y̶z̶n̶a̶ć̶,̶ ̶ż̶e̶ ̶t̶a̶k̶ż̶e̶ ̶w̶ ̶s̶z̶e̶r̶e̶g̶a̶c̶h̶ ̶d̶u̶c̶h̶o̶w̶i̶e̶ń̶s̶t̶w̶a̶ ̶K̶o̶ś̶c̶i̶o̶ł̶a̶ ̶O̶p̶o̶l̶s̶k̶i̶e̶g̶o̶ znaleźli się kapłani, którzy się sprzeniewierzyli swemu powołaniu. W̶i̶e̶ś̶ć̶ ̶o̶ ̶t̶y̶m̶ ̶p̶r̶z̶e̶k̶a̶z̶a̶n̶a̶ ̶k̶a̶p̶ł̶a̶n̶o̶m̶ ̶w̶ ̶c̶z̶a̶s̶i̶e̶ ̶k̶o̶n̶f̶e̶r̶e̶n̶c̶j̶i̶ ̶r̶e̶j̶o̶n̶o̶w̶y̶c̶h̶ ̶p̶o̶r̶u̶s̶z̶y̶ł̶a̶ ̶w̶s̶z̶y̶s̶t̶k̶i̶c̶h̶ ̶d̶o̶g̶ł̶ę̶b̶n̶i̶e̶.̶ ̶J̶e̶s̶t̶e̶ś̶m̶y̶ ̶p̶e̶ł̶n̶i̶ ̶b̶ó̶l̶u̶,̶ ̶z̶a̶w̶s̶t̶y̶d̶z̶e̶n̶i̶ ̶i̶ ̶b̶e̶z̶r̶a̶d̶n̶i̶ ̶w̶o̶b̶e̶c̶ ̶k̶r̶z̶y̶w̶d̶y̶,̶ ̶k̶t̶ó̶r̶a̶ ̶j̶u̶ż̶ ̶s̶i̶ę̶ ̶d̶o̶k̶o̶n̶a̶ł̶a̶ ̶i̶ ̶k̶t̶ó̶r̶e̶j̶ ̶n̶i̶e̶ ̶d̶a̶ ̶s̶i̶ę̶ ̶n̶a̶p̶r̶a̶w̶i̶ć̶.̶ Wołamy do Boga o zmiłowanie i szczególne błogosławieństwo i opiekę Bożą dla wszystkich c̶i̶e̶r̶p̶i̶ą̶c̶y̶c̶h̶ ̶z̶ ̶n̶a̶s̶z̶e̶g̶o̶ ̶p̶o̶w̶o̶d̶u̶.̶ ̶P̶r̶z̶e̶p̶r̶a̶s̶z̶a̶m̶y̶ ̶W̶a̶s̶ ̶i̶ ̶p̶r̶o̶s̶i̶m̶y̶ ̶o̶ ̶w̶y̶b̶a̶c̶z̶e̶n̶i̶e̶ ̶n̶a̶m̶ ̶c̶i̶ę̶ż̶k̶i̶c̶h̶ ̶g̶r̶z̶e̶c̶h̶ó̶w̶ naszych!

D̶o̶t̶ą̶d̶ ̶u̶z̶n̶a̶n̶o̶ ̶i̶ ̶o̶r̶z̶e̶c̶z̶o̶n̶o̶ ̶w̶i̶n̶ę̶ ̶s̶z̶e̶ś̶c̶i̶u̶ ̶k̶a̶p̶ł̶a̶n̶ó̶w̶ ̶d̶i̶e̶c̶e̶z̶j̶i̶ ̶o̶p̶o̶l̶s̶k̶i̶e̶j̶,̶ ̶k̶t̶ó̶r̶z̶y̶ ̶d̶o̶p̶u̶ś̶c̶i̶l̶i̶ ̶s̶i̶ę̶ ̶c̶o̶ ̶n̶a̶j̶m̶n̶i̶e̶j̶ ̶r̶a̶z̶ ̶a̶k̶t̶u̶ ̶w̶y̶k̶o̶r̶z̶y̶s̶t̶a̶n̶i̶a̶ ̶s̶e̶k̶s̶u̶a̶l̶n̶e̶g̶o̶ ̶w̶o̶b̶e̶c̶ ̶o̶s̶o̶b̶y̶ ̶m̶a̶ł̶o̶l̶e̶t̶n̶i̶e̶j̶.̶ ̶W̶e̶d̶ł̶u̶g̶ ̶p̶r̶a̶w̶a̶ ̶k̶a̶r̶n̶e̶g̶o̶ ̶c̶h̶o̶d̶z̶i̶ ̶o̶ ̶o̶s̶o̶b̶ę̶ ̶d̶o̶ ̶1̶5̶ ̶r̶o̶k̶u̶ ̶ż̶y̶c̶i̶a̶ ̶w̶ł̶ą̶c̶z̶n̶i̶e̶,̶ ̶a̶ ̶w̶e̶d̶ł̶u̶g̶ ̶p̶r̶a̶w̶a̶ ̶k̶o̶ś̶c̶i̶e̶l̶n̶e̶g̶o̶ ̶d̶o̶ ̶1̶8̶ ̶r̶o̶k̶u̶ ̶ż̶y̶c̶i̶a̶.̶ ̶T̶r̶z̶e̶c̶h̶ ̶z̶ ̶n̶a̶s̶z̶y̶c̶h̶ ̶k̶a̶p̶ł̶a̶n̶ó̶w̶ ̶u̶s̶ł̶y̶s̶z̶a̶ł̶o̶ ̶j̶u̶ż̶ ̶d̶e̶f̶i̶n̶i̶t̶y̶w̶n̶y̶ ̶w̶y̶r̶o̶k̶.̶ ̶J̶e̶d̶e̶n̶ ̶z̶o̶s̶t̶a̶ł̶ ̶w̶y̶d̶a̶l̶o̶n̶y̶ ̶z̶e̶ ̶s̶t̶a̶n̶u̶ ̶d̶u̶c̶h̶o̶w̶n̶e̶g̶o̶ ̶i̶ ̶t̶o̶c̶z̶y̶ ̶s̶i̶ę̶ ̶j̶e̶g̶o̶ ̶p̶r̶o̶c̶e̶s̶ ̶w̶ ̶s̶ą̶d̶z̶i̶e̶ ̶p̶a̶ń̶s̶t̶w̶o̶w̶y̶m̶,̶ ̶d̶w̶ó̶c̶h̶ ̶z̶o̶s̶t̶a̶ł̶o̶ ̶s̶k̶a̶z̶a̶n̶y̶c̶h̶ ̶p̶r̶a̶w̶o̶m̶o̶c̶n̶y̶m̶ ̶w̶y̶r̶o̶k̶i̶e̶m̶ ̶n̶a̶ ̶k̶a̶r̶ę̶ ̶p̶o̶z̶b̶a̶w̶i̶e̶n̶i̶a̶ ̶w̶o̶l̶n̶o̶ś̶c̶i̶,̶ ̶j̶e̶d̶e̶n̶ ̶w̶ ̶z̶a̶w̶i̶e̶s̶z̶e̶n̶i̶u̶,̶ ̶a̶ ̶d̶r̶u̶g̶i̶ ̶o̶d̶b̶y̶w̶a̶ ̶k̶a̶r̶ę̶ ̶w̶ ̶w̶i̶ę̶z̶i̶e̶n̶i̶u̶.̶ ̶W̶y̶r̶o̶k̶ ̶c̶z̶w̶a̶r̶t̶e̶g̶o̶ ̶n̶i̶e̶ ̶j̶e̶s̶t̶ ̶j̶e̶s̶z̶c̶z̶e̶ ̶p̶r̶a̶w̶o̶m̶o̶c̶n̶y̶.̶ ̶W̶ ̶s̶t̶o̶s̶u̶n̶k̶u̶ ̶d̶o̶ ̶t̶y̶c̶h̶ ̶t̶r̶z̶e̶c̶h̶ ̶t̶o̶c̶z̶y̶ ̶s̶i̶ę̶ ̶p̶o̶s̶t̶ę̶p̶o̶w̶a̶n̶i̶e̶ ̶z̶a̶r̶z̶ą̶d̶z̶o̶n̶e̶ ̶p̶r̶z̶e̶z̶ ̶K̶o̶n̶g̶r̶e̶g̶a̶c̶j̶ę̶ ̶N̶a̶u̶k̶i̶ ̶W̶i̶a̶r̶y̶.̶ ̶W̶ ̶o̶d̶n̶i̶e̶s̶i̶e̶n̶i̶u̶ ̶d̶o̶ ̶d̶w̶ó̶c̶h̶ ̶i̶n̶n̶y̶c̶h̶ ̶o̶r̶z̶e̶c̶z̶o̶n̶o̶ ̶p̶r̶z̶e̶d̶a̶w̶n̶i̶e̶n̶i̶e̶ ̶w̶i̶n̶y̶,̶ ̶a̶l̶e̶ ̶K̶o̶n̶g̶r̶e̶g̶a̶c̶j̶a̶ ̶n̶a̶ł̶o̶ż̶y̶ł̶a̶ ̶p̶o̶k̶u̶t̶ę̶,̶ ̶b̶o̶ ̶–̶ ̶j̶a̶k̶ ̶p̶i̶s̶z̶e̶ ̶p̶a̶p̶i̶e̶ż̶ ̶F̶r̶a̶n̶c̶i̶s̶z̶e̶k̶ ̶–̶ ̶„̶r̶a̶n̶y̶ ̶s̶i̶ę̶ ̶n̶i̶e̶ ̶p̶r̶z̶e̶d̶a̶w̶n̶i̶a̶j̶ą̶”̶.̶ ̶J̶e̶d̶n̶e̶g̶o̶ ̶z̶ ̶o̶s̶k̶a̶r̶ż̶o̶n̶y̶c̶h̶ ̶k̶s̶i̶ę̶ż̶y̶ ̶Kongregacja uznała za niewinnego. N̶a̶t̶o̶m̶i̶a̶s̶t̶ ̶w̶ ̶o̶s̶t̶a̶t̶n̶i̶m̶ ̶c̶z̶a̶s̶i̶e̶ ̶p̶r̶z̶y̶j̶ę̶l̶i̶ś̶m̶y̶ ̶j̶e̶s̶z̶c̶z̶e̶ ̶t̶r̶z̶y̶ ̶i̶n̶n̶e̶ ̶d̶o̶n̶i̶e̶s̶i̶e̶n̶i̶a̶ ̶o̶ ̶m̶o̶ż̶l̶i̶w̶o̶ś̶c̶i̶ ̶p̶o̶p̶e̶ł̶n̶i̶e̶n̶i̶a̶ ̶p̶r̶z̶e̶s̶t̶ę̶p̶s̶t̶w̶a̶ ̶p̶r̶z̶e̶z̶kapłana diecezji opolskiej. Kończymy już postępowanie w̶s̶t̶ę̶p̶n̶e̶ ̶i̶ ̶p̶r̶z̶e̶k̶a̶ż̶e̶m̶y̶ ̶s̶p̶r̶a̶w̶ę̶ ̶d̶o̶prokuratury i d̶o̶ Kongregacji.

M̶a̶m̶y̶ ̶w̶i̶ę̶c̶ ̶d̶z̶i̶e̶s̶i̶ę̶ć̶ ̶z̶g̶ł̶o̶s̶z̶e̶ń̶,̶ ̶p̶r̶z̶y̶ ̶c̶z̶y̶m̶ ̶sześciu kapłanów̶j̶u̶ż̶ ̶u̶z̶n̶a̶n̶o̶ ̶z̶a̶ ̶s̶p̶r̶a̶w̶c̶ó̶w̶ ̶p̶o̶t̶w̶o̶r̶n̶e̶g̶o̶ ̶p̶r̶z̶e̶s̶t̶ę̶p̶s̶t̶w̶a̶;̶ ̶j̶e̶d̶e̶n̶ ̶z̶o̶s̶t̶a̶ł̶ ̶u̶z̶n̶a̶n̶y̶ ̶w̶i̶n̶n̶y̶m̶ ̶p̶r̶z̶e̶d̶ ̶r̶o̶z̶p̶o̶c̶z̶ę̶c̶i̶e̶m̶ ̶m̶o̶j̶e̶j̶ ̶p̶o̶s̶ł̶u̶g̶i̶ ̶b̶i̶s̶k̶u̶p̶i̶e̶j̶.̶ ̶O̶f̶i̶a̶r̶ ̶j̶e̶s̶t̶ ̶n̶i̶e̶s̶t̶e̶t̶y̶ ̶w̶i̶ę̶c̶e̶j̶.Zostało skrzywdzonych i na całe życie okaleczonych ̶c̶o̶ ̶n̶a̶j̶m̶n̶i̶e̶j̶ ̶d̶z̶i̶e̶w̶i̶ę̶ć̶ ̶o̶s̶ó̶b̶.̶ Ich cierpienie i ból, to co przeżywają i z czym się zmagają trudno sobie wyobrazić i nie sposób opisać. Doświadczyłem tego w niejednej rozmowie i mam tego świadomość. D̶l̶a̶t̶e̶g̶o̶ ̶w̶ ̶s̶y̶t̶u̶a̶c̶j̶i̶ ̶z̶g̶ł̶o̶s̶z̶e̶n̶i̶a̶ ̶m̶o̶ż̶l̶i̶w̶o̶ś̶c̶i̶ ̶p̶o̶p̶e̶ł̶n̶i̶e̶n̶i̶a̶ ̶p̶r̶z̶e̶s̶t̶ę̶p̶s̶t̶w̶a̶ nie może być innej opcji, jak zero tolerancji d̶l̶a̶ ̶p̶r̶z̶e̶s̶t̶ę̶p̶c̶y̶ ̶i̶ ̶p̶e̶ł̶n̶e̶ ̶w̶s̶p̶a̶r̶c̶i̶e̶ dla ofiary i najbliższej rodziny.̶M̶a̶m̶ ̶n̶a̶ ̶m̶y̶ś̶l̶i̶ ̶f̶a̶c̶h̶o̶w̶ą̶ ̶p̶o̶m̶o̶c̶ ̶p̶s̶y̶c̶h̶o̶l̶o̶g̶i̶c̶z̶n̶ą̶ ̶i̶ ̶d̶u̶c̶h̶o̶w̶ą̶ ̶o̶r̶a̶z̶ ̶p̶r̶a̶w̶n̶ą̶.̶

Drodzy Diecezjanie,s̶t̶r̶a̶s̶z̶n̶y̶ ̶l̶o̶s̶ ̶o̶f̶i̶a̶r̶ ̶w̶y̶k̶o̶r̶z̶y̶s̶t̶a̶n̶i̶a̶ ̶s̶e̶k̶s̶u̶a̶l̶n̶e̶g̶o̶ ̶z̶n̶a̶n̶y̶ ̶j̶e̶s̶t̶ ̶n̶a̶j̶c̶z̶ę̶ś̶c̶i̶e̶j̶ ̶j̶e̶d̶y̶n̶i̶e̶ ̶n̶a̶j̶b̶l̶i̶ż̶s̶z̶y̶m̶.̶ ̶D̶l̶a̶t̶e̶g̶o̶ kieruję do Was gorący apel, byście nie przemilczali znanych Wam p̶r̶z̶y̶p̶a̶d̶k̶ó̶w̶ ̶m̶o̶l̶e̶s̶t̶o̶w̶a̶n̶i̶a̶ ̶s̶e̶k̶s̶u̶a̶l̶n̶e̶g̶o̶ małoletnich. Na naszej stronie internetowej podany jest kontakt dok̶s̶.̶ ̶S̶y̶l̶w̶e̶s̶t̶r̶a̶ ̶P̶r̶u̶s̶k̶i̶e̶g̶o̶,̶ ̶k̶t̶ó̶r̶y̶ ̶j̶a̶k̶o̶ ̶D̶e̶l̶e̶g̶a̶t̶ ̶d̶s̶.̶ ̶o̶c̶h̶r̶o̶n̶y̶dzieci i młodzieży w̶y̶s̶ł̶u̶c̶h̶a̶ ̶k̶a̶ż̶d̶e̶g̶o̶,̶ ̶k̶t̶o̶ ̶c̶h̶c̶e̶ ̶z̶g̶ł̶o̶s̶i̶ć̶ ̶n̶a̶d̶u̶ż̶y̶c̶i̶e̶ ̶s̶e̶k̶s̶u̶a̶l̶n̶e̶ ̶w̶z̶g̶l̶ę̶d̶e̶m̶ ̶o̶s̶ó̶b̶ ̶m̶a̶ł̶o̶l̶e̶t̶n̶i̶c̶h̶.̶ ̶W̶ ̶p̶o̶r̶o̶z̶u̶m̶i̶e̶n̶i̶u̶ ̶z̶e̶ ̶m̶n̶ą̶ ̶p̶o̶d̶e̶j̶m̶u̶j̶e̶ ̶o̶n̶ ̶b̶a̶r̶d̶z̶o̶ ̶s̶p̶r̶a̶w̶n̶i̶e̶ ̶t̶z̶w̶.̶ ̶p̶o̶s̶t̶ę̶p̶o̶w̶a̶n̶i̶e̶ ̶w̶s̶t̶ę̶p̶n̶e̶,̶ ̶p̶o̶ ̶z̶a̶k̶o̶ń̶c̶z̶e̶n̶i̶u̶ ̶k̶t̶ó̶r̶e̶g̶o̶ ̶z̶g̶ł̶a̶s̶z̶a̶m̶y̶ ̶s̶p̶r̶a̶w̶ę̶ ̶d̶o̶ ̶K̶o̶n̶g̶r̶e̶g̶a̶c̶j̶i̶ ̶N̶a̶u̶k̶i̶ ̶W̶i̶a̶r̶y̶ ̶i̶ ̶d̶o̶ ̶p̶a̶ń̶s̶t̶w̶o̶w̶y̶c̶h̶ ̶o̶r̶g̶a̶n̶ó̶w̶ ̶ś̶c̶i̶g̶a̶n̶i̶a̶.̶Należy tu również zaznaczyć, że każdy dysponujący wiedzą na temat n̶a̶d̶u̶ż̶y̶ć̶ ̶s̶e̶k̶s̶u̶a̶l̶n̶y̶c̶h̶ ̶w̶z̶g̶l̶ę̶d̶e̶m̶małoletnich ma obowiązek zgłoszenia sprawy d̶o̶ ̶p̶r̶o̶k̶u̶r̶a̶t̶u̶r̶y̶.̶

W trosce o coraz lepszą ochronę i bezpieczeństwo d̶z̶i̶e̶c̶i̶ ̶i̶ ̶m̶ł̶o̶d̶z̶i̶e̶ż̶y̶ ̶j̶e̶s̶t̶ ̶o̶b̶e̶c̶n̶i̶e̶ ̶p̶r̶z̶y̶g̶o̶t̶o̶w̶y̶w̶a̶n̶y̶ ̶p̶r̶o̶g̶r̶a̶m̶ ̶p̶r̶e̶w̶e̶n̶c̶j̶i̶ ̶d̶l̶a̶ ̶c̶a̶ł̶e̶j̶ ̶m̶e̶t̶r̶o̶p̶o̶l̶i̶i̶ ̶g̶ó̶r̶n̶o̶ś̶l̶ą̶s̶k̶i̶e̶j̶.̶ ̶R̶o̶z̶p̶o̶c̶z̶ę̶l̶i̶ś̶m̶y̶ ̶w̶ ̶d̶i̶e̶c̶e̶z̶j̶i̶ ̶d̶z̶i̶e̶ł̶o̶ ̶f̶o̶r̶m̶a̶c̶j̶i̶kapłanów w̶ ̶t̶y̶m̶ ̶z̶a̶k̶r̶e̶s̶i̶e̶,̶trwa szkolenie kilku osób, które mają utworzyć diecezjalną komisję d̶o̶ ̶w̶d̶r̶a̶ż̶a̶n̶i̶a̶ ̶p̶r̶e̶w̶e̶n̶c̶y̶j̶n̶e̶g̶o̶ ̶p̶r̶o̶g̶r̶a̶m̶u̶ ̶w̶ ̶ż̶y̶c̶i̶e̶.̶ W najbliższym czasie mają powstać zasady f̶u̶n̶k̶c̶j̶o̶n̶o̶w̶a̶n̶i̶a̶ ̶w̶ ̶d̶i̶e̶c̶e̶z̶j̶i̶ ̶k̶s̶i̶ę̶d̶z̶a̶ ̶s̶k̶a̶z̶a̶n̶e̶g̶o̶ ̶p̶r̶a̶w̶o̶m̶o̶c̶n̶y̶m̶ ̶w̶y̶r̶o̶k̶i̶e̶m̶ ̶k̶a̶r̶n̶y̶m̶,̶ ̶w̶ stosunku d̶o̶ ̶k̶t̶ó̶r̶e̶g̶o̶ ̶n̶i̶e̶ ̶z̶a̶p̶a̶d̶ł̶a̶ ̶j̶e̶s̶z̶c̶z̶e̶ ̶d̶e̶c̶y̶z̶j̶a̶ ̶S̶t̶o̶l̶i̶c̶y̶ ̶A̶p̶o̶s̶t̶o̶l̶s̶k̶i̶e̶j̶,̶ ̶a̶b̶y̶w przestrzeni publicznej̶ n̶i̶e̶ ̶d̶a̶w̶a̶ł̶ ̶n̶i̶k̶o̶m̶u̶ ̶z̶g̶o̶r̶s̶z̶e̶n̶i̶a̶.̶

Drodzy Diecezjanie, bardzo ubolewam nad złem i brudem, które ujawniają się w n̶a̶s̶z̶y̶c̶h̶ ̶s̶z̶e̶r̶e̶g̶a̶c̶h̶ ̶i̶ ̶k̶t̶ó̶r̶e̶ ̶n̶a̶ ̶r̶ó̶ż̶n̶e̶ ̶s̶p̶o̶s̶o̶b̶y̶ Was̶r̶a̶n̶i̶ą̶.̶Wiem, że n̶i̶e̶ ̶j̶e̶s̶t̶ łatwo w takich chwilach nas kochać i darzyć pełnym zaufaniem. Mam ̶j̶e̶d̶n̶a̶k̶nadzieję, że tym bardziej otoczycie nas modlitwą i życzliwością. ̶B̶a̶r̶d̶z̶o̶ ̶W̶a̶s̶ ̶o̶ ̶t̶o̶ ̶p̶r̶o̶s̶z̶ę̶.̶ ̶J̶e̶s̶t̶e̶ś̶m̶y̶ ̶p̶r̶z̶e̶c̶i̶e̶ż̶ ̶z̶ ̶W̶a̶s̶ ̶w̶z̶i̶ę̶c̶i̶ ̶i̶ ̶W̶a̶m̶ ̶d̶a̶n̶i̶ ̶n̶a̶ ̶d̶r̶o̶g̶ę̶ ̶z̶b̶a̶w̶i̶e̶n̶i̶a̶.̶Bardzo potrzebujemy̶W̶a̶s̶z̶e̶j̶ ̶m̶o̶d̶l̶i̶t̶w̶y̶ ̶i̶wielorakiego wsparcia w̶ ̶d̶z̶i̶e̶l̶e̶ ̶n̶a̶w̶r̶ó̶c̶e̶n̶i̶a̶ ̶i̶ ̶o̶d̶n̶o̶w̶y̶ ̶n̶a̶ ̶r̶z̶e̶c̶z̶ ̶ś̶w̶i̶ę̶t̶e̶g̶o̶ ̶ż̶y̶c̶i̶a̶i posługiwania.

Niech nas Wszystkich Bóg błogosławi, od zła zachowuje i w tym, co dobre umacnia. Módlmy się do Niego wspólnie słowami dzisiejszej kolekty: „Okaż nam swoje miłosierdzie, odpuść grzechy, które niepokoją nasze sumienia”.
To jest ASZdziennik. Forma cenzury listu biskupa Czai została zmyślona, ale jej fakt nie.